niedziela, 30 września 2012

Polacy w Wehrmachcie

Polak służący w Wehrmachcie

Polacy w Wehrmachcie – żołnierze polskiego pochodzenia lub posiadający obywatelstwo polskie, wcieleni w szeregi niemieckiego Wehrmachtu w okresie II wojny światowej w latach 1939–1945.


Pochodzenie poborowych

Polaków służących w Wehrmachcie pod względem pochodzenia można podzielić na trzy grupy. Do pierwszej grupy należeli przedwojenni obywatele pochodzenia niemieckiego posiadający polskie obywatelstwo - mniejszość niemiecka. Do drugiej – Ślązacy, Pomorzanie oraz Wielkopolanie, którzy zostali zaliczeni przez Niemców do tzw. Wasserpolen, zamieszkujących ziemie polskie anektowane przez III Rzeszę w 1939 roku – Śląsk, Pomorze i Wielkopolskę. Trzecia grupa obejmowała obywateli niemieckich narodowości polskiej, którzy należeli do mniejszości polskiej w Niemczech zamieszkałej na terenie państwa niemieckiego, a także mniejszość polską mieszkającą na terenie Zaolzia i Wolnego Miasta Gdańska, które po 1939 zostały włączone w skład tzw. Wielkich Niemiec.

piątek, 28 września 2012

2012 - teorie zagłady

Świątynia Inskrypcji w Palenque

Fenomen roku 2012 – zespół wierzeń o charakterze eschatologicznym, traktujących o katastrofach bądź przemianach, które mają jakoby nastąpić 21 grudnia 2012 roku. Data ta bywa traktowana jako koniec 5125-letniego cyklu w systemie tzw. Długiej Rachuby, stosowanej w kalendarzach cywilizacji Mezoameryki. Starano się odnieść ją do różnych zjawisk astronomicznych bądź formuł numerologicznych, które miały ukazać jej znaczenie.

poniedziałek, 24 września 2012

Historia kolei w Cesarstwie Austro - Węgierskim

Początki: parowóz "Nordstern" kolei KFNB

Sieć kolejowa Monarchii Naddunajskiej była jedną z największych i najgęstszych w Europie, choć technicznie ustępowała niektórym krajom. System kolejowy zaczął się rozwijać, podobnie jak na całym kontynencie, w latach 20. XIX wieku. Początkowo były to koleje konne, następnie parowe, a na przełomie XIX i XX wieku weszły do użycia maszyny napędzane elektrycznie.

Kolej w centralnie rządzonej Austrii, a potem w Austro-Węgrzech, była jednym z czynników jednoczących kraj. Sprawność, punktualność, rzetelność przewozu świadczyć miały o sile monarchii Habsburgów i jej rozwoju techniczno-gospodarczym. Infrastruktura kolejowa, istniejąca nawet w najbardziej odległych prowincjach imperium, niosła ze sobą postęp, powiew nowoczesności i nowe możliwości. Niejednokrotnie używano jej także w celach wojskowych, zarówno w XIX wieku jak i podczas I wojny światowej.

niedziela, 23 września 2012

Historia Żydów w Lublinie

Zamek lubelski i dzielnica żydowska, rysunek L. Urmowskiego z 1810 roku

Historia Żydów w Lublinie liczy około 700 lat i jest o rok dłuższa od uzyskania praw miejskich przez Lublin. Były w niej długie okresy religijnej tolerancji i pomyślnej koniunktury dla lubelskiej wspólnoty żydowskiej, ale również niemal całkowita eksterminacja (holokaust) podczas okupacji Polski przez nazistowskie Niemcy. 

Polski udział w wojnie secesyjnej

Włodzimierz Krzyżanowski

 Kiedy wojna secesyjna się zaczęła, w Stanach Zjednoczonych przebywało około 30 tysięcy Polaków. Około 4 tysięcy służyło w armii Unii, 166 z nich miało stopnie oficerskie. Szacuje się, że około 500 Polaków walczyło po stronie Konfederacji.


Włodzimierz Krzyżanowski był dowódcą Polskiego Legionu i zyskał za swoją służbę wyrazy uznania. Na początku zgłosił się do wojska jako szeregowy. Później spełniał już poważniejszą rolę przy rekrutacji małego oddziału znanego jako Kompania Krzyżanowskiego, następnie został awansowany do rangi majora. W 1861 sekretarz wojny Cameron zlecił mu sformowanie oddziałów polskich z osób narodowości polskiej zamieszkujących Unię. Krzyżanowskiemu udało się znaleźć 400 mężczyzn, z których utworzono regiment o nazwie „United States Rifles”. Początkowo jednostka ta operowała jako niezależna i ochotnicza część armii Unii. Później została scalona ze strzelcami Morgana, a ostatecznie został z niej uformowany 58. pułk nowojorski. Nazywano ją Legionem Polskim, ponieważ większość jego żołnierzy była potomkami polskich imigrantów.

Wojna secesyjna

II bitwa o Fort Fisher

wojna, która miała miejsce w latach 1861-1865 w Stanach Zjednoczonych Ameryki, pomiędzy stanami wchodzącymi w skład Stanów Zjednoczonych (tzw. Unią lub „Północą”) i Skonfederowanymi Stanami Ameryki (tzw. Konfederacją lub „Południem”), które wystąpiły z Unii.

Nazwa „wojna secesyjna” pochodzi od secesji (wystąpienia) stanów skonfederowanych z Unii. Powszechną nazwą, stosowaną zwłaszcza w USA, jest także „amerykańska wojna domowa” (ang. American Civil War). Znana jest także jako „wojna pomiędzy stanami” i „wojna o niepodległość południa”. Zapoczątkowało ją ostrzelanie Fortu Sumter w zatoce Charleston w Karolinie Południowej przez konfederatów 12 kwietnia 1861. Trwała do 26 maja 1865, kiedy poddały się ostatnie zorganizowane ośrodki oporu konfederatów (walki trwały gdzieniegdzie do czerwca). W wyniku wojny śmierć poniosło 620 tysięcy ludzi, zniszczono mienie o wartości 5 mld dolarów, wolność odzyskało 4 mln niewolników.