środa, 7 marca 2012

Chęciny - Zamek królewski

Ruiny gotyckiego zamku, przez wieki będącego jedną z głównych twierdz Królestwa Polskiego. 

Zamek Chęciny - rysunek Wojciecha Gersona

Zamek Chęciny - rysunek Wojciecha Gersona

Z końcem XIII wieku władający w tym czasie Małopolską król czeski Wacław II zlecił swojemu namiestnikowi, którym był Jan Muskata - biskup krakowski, wybudowanie na górze wznoszącej się nad niewielkim świętokrzyskim miasteczkiem Chęciny, potężnego zamku. Dzieło dokończył król Władysław I Łokietek. Począwszy od 1318 roku przechowywano tu królewski skarbiec, a i sam władca często tu mieszkał. Zwoływał tu również zjazdy rycerstwa polskiego.

Zamek w Chęcinach - litografia Napoleona Ordy
Zamek w Chęcinach - litografia Napoleona Ordy
Na wąskim szczycie góry stanęła twierdza o wydłużonym planie, najeżona trzema wieżami, z których zachodnia pochodzi prawdopodobnie z przełomu XV i XVI wieku, kiedy został wzniesiony tzw. zamek dolny. Wcześniej prace na zamku chęcińskim prowadził Kazimierz III Wielki, czego świadectwem są np. ceglane nadbudówki wież. Od XV stulecia zamek zaczął pełnić rolę wiezienia stanu, w którym osadzani byli również co ważniejsi jeńcy wojenni. Przekształcona w epoce renesansu twierdza, siedziba starostów królewskich, spłonęła w 1607 roku podczas Rokoszu Zebrzydowskiego. Zamek został odbudowany, lecz nie minęło zbyt wiele czasu, a ponownie spłonął, tym razem za sprawą Szwedów (1657). Jeszcze raz odbudowany zamek chęciński był użytkowany do schyłku XVIII wieku, a następnie popadł w ruinę, która była wielokrotnie konserwowana na przestrzeni dwóch ostatnich stuleci.

Plan zamku w Chęcinach:
  1. Baszta północno-zachodnia
  2. Brama południowo-zachodnia
  3. Studnia
  4. Dziedziniec zamku dolnego
  5. Zachodnia wieża strażnicza
  6. Wieża więzienna
  7. Pozostałości budynku mieszkalnego
  8. Mur z wnękami
  9. Główna brama wjazdowa
  10. Skarbiec i kaplica