 |
| Tadeusz Kościuszko |
W dniu 24 marca 1794 roku na Rynku Głównym w Krakowie Tadeusz Kościuszko ogłosił wybuch powstania narodowowyzwoleńczego, na którego czele sam stanął. Niewiele później, bo już 4 kwietnia powstańcy stoczyli pod Racławicami zwycięską bitwę z Rosjanami, która przeszła do historii. Zwycięstwo to doprowadziło do przyśpieszenia działań zbrojnych na pozostałych terenach Polski, m.in. w Warszawie, Wielkopolsce i na Wileńszczyźnie. Podczas powstania Kościuszko zniósł prawo, które przypisywało chłopa do ziemi, zapewnił im nieusuwalność z gruntów, a tym wszystkim którzy wzięli udział w powstaniu zmniejszył pańszczyznę. Szkoda tylko, że powstanie upadło. Niestety, bez dobrze uzbrojonej i wyszkolonej armii nie można było prowadzić skutecznej, na dłuższą metę, walki z okupantem.
16 listopada 1794 pod Radoszycami
nastąpiło ostateczne rozwiązanie oddziałów powstańczych przez
naczelnika Tomasza Wawrzeckiego i kapitulacja przed gen. Aleksandrem
Suworowem.
Treść przysięgi złożonej przez Tadeusza Kościuszko 24 marca 1794 roku na Rynku w Krakowie
Ja, Tadeusz Kościuszko, przysięgam w obliczu Boga całemu Narodowi
Polskiemu, iż powierzonej mi władzy na niczyj prywatny ucisk nie użyję,
lecz jedynie jej dla obrony całości granic, odzyskania samowładności
Narodu i ugruntowania powszechnej wolności używać będę. Tak mi Panie
Boże dopomóż i niewinna męka Syna Jego.
