poniedziałek, 19 marca 2012

Kościół pw. św. Stanisława Kostki w Lublińcu


Pomnik św. Eugeniusza de Mazenod
Pomnik św. Eugeniusza de Mazenod

Karol Franciszek Grotowski (1733-1814) – właściciel majątku i zamku w Lublińcu sporządza testament w roku 1812, na mocy którego przeznacza 3/4 swojego majątku na zorganizowanie Ośrodka dla dzieci biednych. W latach 1843-48 wybudowano dom – ośrodek – szkołę z internatem dla dzieci w potrzebie, który istniał do 1922r. W tym roku OO Oblaci zakupują obiekt i organizują w Lublińcu Niższe Seminarium Duchowe.


W latach 1925-28 następuje rozbudowa obiektu o skrzydło zachodnie z pomieszczeniami na stołówkę, kuchnie, internat, sale wykładowe – a w latach 1929-30 od strony wschodniej dobudowano kaplicę – na górnym poziomie oraz salkę na przyziemiu ( obecnie kaplica MB Fatimskiej). Nad kaplicą była usytuowana sygnaturka ( zniszczona na początku wojny 1939r. ) W 1937 wybudowano sztuczna grotę z kamieni – na wzór groty MB z Lourdes. W czasie wojny zawieszono działalność Seminarium (czynne dalej do 1952), w pomieszczeniach tych znajdował się szpital dla oficerów niemieckich. W roku 1941 została powołana samodzielna parafia, gdyż Niemcy chcieli odebrać OO Oblatom nawet kościół. Na skwerku przy ścieżce od strony miasta znajduje się pomnik św. Eugeniusza de Mazenod (1946). Przed wejściem do Szkoły Katolickiej (dawniej Seminarium w latach 1952-1990) – Zakład Głuchych) widoczny pomnik bł. Józefa Cebuli (1902-1941).W przedsionku przy wejściu do klasztoru widoczna tablica upamiętniająca postać bł. Józefa Cebulę, zamordowanego w 1941r. w obozie Mauthausen.
Grota Matki Boskiej z Lourdes przy kościele pw. św. Stanisława Kostki
Grota Matki Boskiej z Lourdes przy kościele pw. św. Stanisława Kostki

KOŚCIÓŁ
Patronem Seminarium w Lublińcu został św. Stanisław Kostka (1550-1568), który jako młody człowiek udał się przez Wiedeń do Rzymu, wstępuje do klasztoru, wkrótce zachorował i umiera, pochowany został w Rzymie – w kaplicy przy kościele św. Andrzeja na Kwirynale, kanonizowany w 1726 roku, w związku z tym projektanci wnętrza kościoła wzorowali się na budowlach Rzymu i dlatego mamy taki ciekawy układ wnętrza kościoła. Wysokie ściany gładkie – przechodzą ćwierć-kołem fasetą w sufit. W ołtarzu głównym figura św. Stanisława umieszczona pod kopułą (przypomina kopułę nad bazyliką św. Piotra na Watykanie) w otoczeniu podwójnych kolumn, ustawionych w dwu łukach (podobnie jak kolumnada wokół placu przed bazyliką na Watykanie). Cały ołtarz znajduje się w tzw. absydzie – półokrągły element budowli – przypomina „Panteon” - starą budowlę z I wieku przed  Chrystusem, a przebudową dwa wieki później. Nad ołtarzem widoczny napis w języku łacińskim „Q,UIS UT DEUS” - umieszczony po remoncie kościoła na dawnym napisie „ VENITE ADO REMU”. Boczne ołtarze – z lewej strony św. Józef, a z prawej Matka Boska z dzieciątkiem – przypominają fasadę kościoła Santa Maria Maggiore w Rzymie. Nowym elementem w kościele jest figura św. Eugeniusza de Mazenod, poświęcona przez biskupa w roku 2011.

Pomnik Błogosławionego Józefa Cebuli
Pomnik Błogosławionego Józefa Cebuli
WITRAŻE
Wspaniały przykład dekoracji kościoła w różnych epokach to witraże. Najstarsze w Polsce znajdują się w Kościele Mariackim w Krakowie ( XV-XVI w.), a najciekawsze to witraże u Franciszkanów w Krakowie wykonane wg projektu Stanisława Wyspiańskiego. W Lublińcu mamy witraże wg projektu Szkoły Krakowskiej, gdzie widoczna jest postać z historii Kościoła, Polski, Ślaska, a u dołu scena lub obiekt nawiązujący do danej historii.

1. witraż od strony ołtarza przedstawia postać Chrystusa Serca Miłosiernego, w dolnej części zarys bazyliki Serca Miłosiernego (Sacre Coeur) na wzgórzu Montmartre w Paryżu(charakterystyczne kopuły wydłużone).
2. witraż nawiązuje do Zgromadzenia Misjonarzy - przedstawia klęczącego św. Eugeniusza de Mazenod, który roztacza plany Zgromadzenia przed swoją patronką – Maryją Niepokalaną, u dołu zarys bazyliki w Marsylii, gdzie jest pochowany św. Eugeniusz.
3. witraż  przedstawia św. Jana Kantego, jako profesora pouczającego studenta, na tle budowli krakowskich, u dołu stateczek – żaglówka, dawny środek lokomocji w dalekie kraje, gdzie wysyłano misjonarzy.
4. witraż  nawiązuje do historii Polski – przedstawia św. Kazimierza Królewicza, syna Kazimierza Jagiellończyka, wnuka Władysława Jagiełły. Główna postać ubrana w płaszcz koloru purpury królewskiej, podbity gronostajami, w ręce trzyma lilie, a u stóp leży korona i berło królewskie, w dolnej części widoczna postać klęczącego przed furtką klasztorną, a u boku złożone insygnia królewskie.
5. witraż przedstawia św. Jadwigę Śląską, ubraną w płaszcz z koroną książęca na głowie, w ręku trzyma model kościoła (była fundatorką kościoła i klasztoru w Trzebnicy, gdzie jest pochowana). W dolnej części widoczna scena z oblężenia Legnicy przez Mongołów, gdzie schowali się mieszkańcy z okolicy, jeden z najeźdźców na koniu unosi na wysokim drzewcu odciętą głowę Henryka Pobożnego, który poległ w bitwie na Legnickim Polu.
6. witraż po lewej stronie przy chórze przedstawia św. Jacka Odrowąża, dominikana, który trzyma w prawej ręce Monstrancję, a w drugiej figurę Matki Boskiej. W dolnej części widoczna grupa misjonarzy w malej łodzi – wypływająca na misje w daleki świat.
7. witraż po lewej stronie ukazuje postać św. Teresy od Dzieciątka Jezus i Świętego Oblicza, karmelitankę, brązowy habit, biały płaszcz, tzw. Mała Teresa z Lisieux, jako przykład dziecięcej pobożności –rozsypująca kwiaty róży na cały świat, zgodnie z obietnicą otrzymaną na łożu śmierci.

Oprócz dużych witraży w głównych oknach mamy na chórze małe witraże przedstawiające św. Cecylię – patronkę śpiewu chóralnego i muzyki kościelnej -  w otoczeniu śpiewających i grających Aniołów. Przy wejściu do kościoła nad drzwiami znajdują się cztery półokrągłe witraże, przedstawiające czterech Ewangelików.

Opr. K. Bromer
skład: M. Maniecka
wg mat. J. Fikus (senior) „Misjonarze Oblaci Maryi Niepokalanej”