Istotny wpływ na powstanie cywilizacji na tym terenie miały w szczególności:
- wynalezienie (wprowadzenie) rolnictwa;
- oswojenie zwierząt;
Dzięki powyżej opisanym czynnikom wytworzyła się podstawa do powstania rzemiosła.
Powyższe trzy czynniki prowadziły do kształtowania się zwartego osadnctwa. Oczywistym jest również fakt, że warunki naturalne miały niebagatelną rolę w kształtowaniu się cywilizacji na tym terenie.
Do XIX wieku informacje o rozwoju na tym terenie cywilizacji czerpano głównie z dzieł greckich historyków (np. Herodot), a także Starego Testamentu. Znany jest również rodzimy autor Berassas, żyjący w III w. p.n.e i piszący po grecku, z tym że przez większość uczonych uznawany jest jako mało wiarygodne źródło.
Gdyby nie rozpoczęto badań wykopaliskowych (od 1842r.) nasza wiedza byłaby bardzo skromna. Dzięki wykopaliskom odkryto ruiny miast, świątyń, pałaców itp., lecz najważniejszym odkryciem były tabliczki gliniane zawierające dokumenty spisane w piśmie klinowym.
Bardzo ważnym odkryciem była bogata biblioteka króla Assurbanipala (VII w p.n.e) w Niniwie - starożytnej stolicy Asyrii.
Prace wykopaliskowe na bliskim wschodzie prowadzone w różnych latach i w różnych miejscach pozwoliły nam na poznanie formowania się najstarszych cywilizacji w sposób, jaki nigdy wcześniej nie był możliwy. Prawdą jest, że jeszcze dużo rzeczy zostało do odkrycia lecz to co wiemy pozwala nam na poznanie odpowiedzi na wiele pytań.
